tên gọi Cần Thơ và xuất xứ hai tiếng “Tây Đô”
Theo nhà nghiên cứu Huỳnh Minh , trong quyển sách sưu khảo Cần Thơ kim cổ thì có hai truyền thuyết sau về tên Cần Thơ:
Thứ nhất , khi chưa tức vị , Nguyễn Ánh vào Nam đã đi qua nhiều nơi ở vùng châu thổ Sông Cửu Long , một hôm đoàn thuyền đi vào địa phận thủ phủ Trấn Giang ( Cần Thơ xưa ). Giữa đêm trường canh vắng , dọc theo bến sông văng vẳng nhiều câu ngâm thơ , hò hát , tiếng đàn , tiếng sáo hoà nhau ăn nhịp. Chúa thầm khen về một phong cảnh sông nước tình: tình ý và ban xuống con sông này cái tên đầy thơm lừng là Cầm Thi giang. Dần dần hai tiếng Cầm Thi lan truyền rộng trong nhân dân và nhiều người nói trại ra thành Cần Thơ.
Một truyền thuyết khác tuy rằng sông Cần Thơ ngày xưa ở hai bên bờ nhân dân trồng rất nhiều rau cần và húng láng. Ghe thuyền chở nhiều loại rau cần , rau thơm tương hỗ mua bán đông vui từ năm này qua năm khác. Có xác xuất từ đó thổ nhân gọi sông này là sông Cần Thơm , sau nói trại là Cần Thơ.
Còn về hai tiếng Tây Đô , trước nay chưa có một văn bản quốc gia nào chính thức gọi Cần Thơ là Tây đô ( Thủ đô miền tây ). Tuy nhiên , do vịt địa lý thuận tiện về giao thông , thương mại , công kỹ nghệ và cả quân sự nên Cần thơ được coi là vịt cỏ trọng tâm của vùng.
Lịch sử hình thành một vùng đất
Cuối thế kỷ XVIII , Mạc Cửu vào Hà Tiên khai thác , lập nghiệp dưới sự bảo hộ của chúa Nguyễn. Năm 1732 , tuốt đất phương Nam được Chúa Nguyễn chia làm 3 Dinh và 1 Trấn gồm : trấn biên Dinh ( vùng biên Hòa hiện tại ) , Phiên Trấn Dinh ( Gia Định ) , Long Hồ Dinh ( Vĩnh Long ) và Trấn Hà Tiên. Sau khi Mạc Cửu mất , Mạc Thiên Tích kế nghiệp cha , đẩy mạnh công cuộc khai khẩn ra vùng hữu ngạn sông Hậu , đến năm 1739 thì hoàn thành với 4 vùng đất mới : Long Xuyên ( Cà Mau ) , Kiên Giang ( Rạch Giá ) , Trấn Giang ( Cần Thơ ) , Trấn Di ( Bạc Liêu ) được sáp nhập vào đất Hà Tiên. Đây là điểm mốc đánh dấu sự xuất hiện của vùng đất Cần Thơ.
Năm 1771 , quân Xiêm tấn công Hà Tiên nhưng không chiếm được Trấn Giang. Đến năm 1774 , nghĩa binh Tây Sơn kéo quân vào Nam đánh chiếm thành Gia Định , sau đó kéo xuống miền Tây và Trấn Giang. Sau trận Rạch Gầm Xoài Mút năm 1787 , quân Tây Sơn rút khỏi các dinh trấn miền Tây , Trấn Giang trở lại dưới quyền bảo hộ của nhà Nguyễn. Suốt thập niên 70 của thế kỷ XVIII , Trấn Giang trở thành một cứ điểm quan yếu và phát triển mạnh trong bối cảnh lịch sử đầy xáo động.
Sau khi Gia Long bắt đầu làm vua , Trấn Giang thuộc địa giới của trấn Vĩnh Thanh. Năm 1813 , vua Gia Long cắt một vùng đất phì nhiêu ở bờ phải sông Hậu ( gồm Trấn Giang – Cần thơ xưa ) lập huyện Vĩnh Định , thuộc phủ Đình Viễn , trấn Vĩnh Thanh. Năm 1832 , vua Minh Mạng ban chiếu đổi “Trấn” thành “Tỉnh” và chuyển huyện Vĩnh Định sang phủ Tân Thành , tỉnh An Giang. Sau đó , huyện Vĩnh Định được đổi tên thành phong phú , nổi danh là một vùng đất thịnh trị và an ninh khác hẳn mọi vùng ở miền Tây lúc bấy giờ.
Trong thời kì thực dân Pháp xâm lược Việt Nam thì huyện phong phú thuộc Vĩnh Long. Cho đến năm 1876 thì mới được tách ra để lập nên thủ phủ Cần Thơ.Trước 1975 Ngô Đình Diệm quyết định đổi tên tỉnh Cần Thơ thành tỉnh Phong Dinh. Sau 1975 Cần Thơ trở nên tỉnh lỵ của tỉnh Hậu Giang. Cho đến năm 1991 , tỉnh Hậu Giang được tách thành hai tỉnh Cần Thơ và Sóc Trăng. Năm 2004 tỉnh Cần Thơ được chia tách làm hai đơn vị hành chính: thành thị Cần Thơ trực thuộc Trung ương và tỉnh Hậu Giang.
Tham khảo:
Tài liệu 1:
http://nguoihatinh.tumblr.com/post/62529054049
Tài liệu 2:
http://phunusaigon.wordpress.com/2013/09/28/chu-nha-co-the-thai-hoi-nguoi-giup-viec-nhung-trong-vong-phap-luat/
Tài liệu 3:
http://dichvuvesinhcongnghieptkt.blogspot.com/2013/09/ban-co-thai-hoi-giup-viec-nha-nhung.html
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét